Bedrijfsvoering

Het Bestuursakkoord 2015-2018 Focus op Vooruitgang, vastgesteld in de gemeenteraad op 2 september 2015, geeft bestuurlijk nadrukkelijk richting aan de gewenste en nodige organisatieverandering . Dit is als volgt verwoord:
“De maatschappij verandert in een snel tempo en Breda moet en wil mee. Dit wordt niet in de laatste plaats ingegeven door de steeds snellere ontwikkelingen op het gebied van de digitalisering, social media en de mogelijkheden om bijvoorbeeld ‘smart-city-data’ te genereren. Wij onderstrepen hierbij de noodzaak om de ontwikkelingen Digitale Gemeente en Digitale Stad met kracht voort te zetten, inclusief een actuele communicatiestrategie. Wat deze maatschappelijke ontwikkelingen voor de rol, positie en identiteit van Breda betekenen moeten wij beantwoorden in het ‘Verhaal van de Stad’.

De transitie naar een meer participerende, faciliterende overheid en meer betrokkenheid en invloed van burgers, bedrijven en organisaties, vraagt zowel van het gemeentebestuur als van de ambtelijke organisatie om flexibeler te zijn en te opereren. Kortom het aanpassingsvermogen moet optimaal zijn. Zodanig dat snel nieuwe bestuurlijke keuzes kunnen worden gemaakt op basis van kansrijke initiatieven. De inzet van financiële middelen, de inzet van ambtelijk personeel en de inrichting van werkprocessen moeten direct kunnen worden aangepast aan gewijzigde omstandigheden.  
Hierbij is een open houding, lef, vertrouwen en bereidheid tot co-creatie met partijen in de stad, dorpen en wijken en in de regio noodzakelijk. Wij steunen de in gang gezette initiatieven zoals Breda Begroot, Breda Doet en Opgeruimd Breda om dit gedachtegoed verder te ontwikkelen.

Wij zijn ons er van bewust dat de gevolgen voor zowel het gemeentebestuur als de ambtelijke organisatie groot zijn. Naast eerder genoemde vereiste om flexibeler te zijn, vraagt het ook om als één organisatie te denken en te handelen en bijvoorbeeld om integrale voorbereiding van bestuursvoorstellen. Niet meer denken in aparte hokjes, functionaliteiten of afdelingen. Enkel werken vanuit het totale belang van Breda. De sturingsfilosofie en (netwerk)organisatie zal moet aansluiten. Daarbij kiezen we voor een sobere bedrijfsvoering onder het motto ‘goed is goed genoeg’: de focus ligt op de stad, onze inwoners, bedrijven en instellingen.

De gewenste flexibiliteit verlangt van individuele medewerkers ondernemend werknemerschap en dat zij zich blijvend ontwikkelen. Steeds zoeken we naar de juiste match tussen de werkzaamheden en klussen enerzijds en de kennis en competenties van medewerkers anderzijds. Het instrumentarium met strategische personeelsplanning, (regionaal) mobiliteitscentrum en het eigen opleidingsinstituut Your Goals zetten we hierbij optimaal in. Daarmee benutten we het beschikbaar potentieel van medewerkers optimaal en stimuleren we de betrokkenheid en bevlogenheid van medewerkers nog meer. Van de Gemeente Breda als werkgever verwachten we dat dit vanuit modern werkgeverschap wordt gestimuleerd en gefaciliteerd.

We stellen in deze bestuursperiode een impuls van € 2 miljoen beschikbaar om onze uitgangspunten voor een nieuwe flexibele organisatie waar te maken.”
De door het college geformuleerde opdrachten voor het Programma Doorontwikkeling Financiële Huishouding en Sturing (23 juni 2015) zijn in lijn met deze gewenste organisatieverandering.  Deze opdrachten richten zich op:
• Inzicht in de flexibele budgetten en omvang;
• Een nieuw begrotingsproces ontwikkelen voor heroverweegbaar budget;
• Verbetervoorstellen voor financiële sturing, beheersing en inrichting administratieve organisatie, die uitgaan van sturen op hoofdlijnen en sterke vereenvoudiging en versobering van de bedrijfsvoering. Accent op aantoonbaar toegevoegde waarde voor inwoners, bedrijven en instellingen;
• Strategische uitgangspunten voor extern tarievenbeleid formuleren;
• Aanpak en criteria formuleren voor keuzes voor organisatie van de bedrijfsvoering (taken zelf doen, samen, inbesteden of uitbesteden).

De richting van de gewenste organisatieverandering vraagt om verdere uitwerking. Najaar 2015 stellen we een compleet uitvoeringsprogramma op voor de praktische uitwerking van aan te pakken cultuur- en systeemaspecten. Dit programma geeft betekenis aan de strategische koers, qua ambtelijke sturing en inrichting, aan de gevolgen voor de opgebouwde systeemwereld (werkwijzen, interne regels, methodieken, et cetera) en aan de gewenste cultuur. Onder andere de gewenste managementstijl en houding en gedrag.

Strategische Bedrijfsvoering Agenda 2014-2018 (SBA 18)
Wat betekent dit voor de bedrijfsvoering, voor de organisatie, voor de dienstverlening aan burger, ondernemer en instelling?
Vijf strategische hoofdaspecten zijn samengevoegd in een Strategische Bedrijfsvoering Agenda 2014-2018:

1. Solide financiën
Om duurzame verbindingen aan te gaan moet de gemeente een betrouwbare en financieel stabiele partner zijn, waarbij financieel inzicht, beheersing en samenhang op orde moeten zijn. Een procesmatig sterk fundament is hierbij onontbeerlijk.

2. Flexibele organisatie
In deze bestuursperiode ligt de nadruk op de transformatie naar een flexibele organisatie. Dit vraagt optimaal aanpassingsvermogen. Men kan werken in verschillende netwerken, voor meerdere organisaties, in meerdere kortdurende functies en inzetbaar zijn voor specifieke klussen. Dit maakt mobiliteit een van de speerpunten van het personeelsbeleid, vandaar dat er een (regionaal) mobiliteitsbureau is opgezet.

Voor een effectieve mobiliteit is het nodig om permanent scherp in beeld te hebben welke medewerkers en met welke kwaliteiten in dienst zijn en welke bewegingen we op middellange termijn voorzien (Natuurlijk Ontwikkelen, strategische personeelsplanning). Bovendien zijn goede mogelijkheden nodig voor ontwikkeling van medewerkers (Leren en Ontwikkelen). De interne huisacademie YourGoals is voor dit doel opgericht.

3. Digitale gemeente 2018
Voor verbinding tussen mensen moeten bestuur en ambtelijke organisatie on- en offline bereikbaar zijn. Daar hoort goede informatie bij over gemeentelijke inbreng en besluiten. In een (multi-)netwerkorganisatie is kwalitatief hoogwaardige informatie over de Breda in al zijn verschijningsvormen van strategisch belang. Net als  waarde creatie van informatie bij het vasthouden en aanwakkeren van bedrijvigheid (Open Data) of aan de verantwoording die we af moeten leggen. Informatie (en processen) zijn de kern, die de komende jaren extra aandacht en investering vraagt.

Voor informatie onderscheiden we drie pijlers: digitalisering, samenhangend, open en veilig. Ze zijn gebundeld onder de naam De digitale gemeente 2018. Hieronder valt alles van het brede vakgebied processen, informatievoorziening en ICT (inclusief ontwikkelingen als zaakgericht werken, E-overheid, informatieoverheid, archivering, e-depot, Digitale Overheid 2017, et cetera). We hanteren de organisatieprincipes Digitaal tenzij en Standaard tenzij.

4. Interne sturing en beheersing
Sturing op integrale samenhang in een netwerkorganisatie is steeds complexer. Het is daarom ook belangrijk om de interne sturing op orde te hebben en houden (wie doet wat, met wie, wie bepaalt dat en hoe gaan we het doen?). Essentieel zijn aanpassingsvermogen, geborgd, gestructureerd, verbindingsafspraken en in samenhang.

5. Organisatie bedrijfsvoering
We willen duidelijkheid scheppen naar de organisatie en de omgeving. Welke taken doen we zelf, welke samen met de regio of in andere samenwerkingsverbanden, welke taken voeren we uit voor anderen en welke laten we uitvoeren door derden? In deze bestuursperiode maken we hiervoor keuzes.
De dynamiek van de maatschappij vraagt om creatieve oplossingen binnen het wettelijk en gemeentelijk kader voor duurzame inkoop en aanbesteding. We zoeken actief en creatief naar mogelijkheden in de huidige wet- en regelgeving om een bijdrage te leveren aan rechtmatige besteding van overheidsgeld.
De steeds snellere ontwikkelingen van digitalisering, zoals Digitale Gemeente en Digitale Stad, en ontwikkelingen bij social media vragen om passend communicatiebeleid.

De te behalen resultaten zijn vermelden onder de thema`s binnen het programma Organisatie en Financies van Breda

Concerncontrol

Voor 2015 en 2016 kozen wij drie control speerpunten: decentralisatieopgaven, relaties met derden-partijen en informatievoorziening.

Decentralisatie opgaven
Er kwamen aanzienlijke verantwoordelijkheden en budgetten naar de gemeente, grotendeels nieuwe taken. Het tempo waarin ze georganiseerd moesten worden was hoog. Desondanks slaagden we er in om zorgcontinuïteit te garanderen. Vanwege  de snelheid zijn er nog wel wat bekende en misschien onbekende losse eindjes. Ze moeten in beeld komen en opgepakt worden. Dan staat de gemeente een nog grotere opgave te wachten, de transformatiefase. De lastige opgave om kosten te drukken en tegelijkertijd de kwaliteit te verhogen. Wij volgen dit proces nauwlettend en ondersteunen waar mogelijk.

Derden
Vanwege nieuwe taken rond participatie, jeugd en zorg, nam de samenwerking met andere organisaties toe. Deze ontwikkeling was al gaande, maar kwam door de decentralisatie-opgaven in een stroomversnelling. Zo’n 40% van de uitgaven is niet langer direct door de gemeente uitgegeven, maar via verbonden partijen, gesubsidieerde instellingen en contractpartners. Tegelijkertijd blijft de eindverantwoordelijkheid voor bij de gemeente. Deze governance staat nog in de kinderschoenen. Hier ligt misschien wel de grootste control-opgave voor de komende jaren. Wij gaan dit onderwerp agenderen en verder ontwikkelen.

Informatievoorziening
Informatievoorziening is een essentieel onderdeel voor sturing en beheersing. In een samenleving waarin alles steeds sneller gaat en complexer wordt, is het belangrijk dat de juiste informatie tijdig bij de juiste persoon komt. Financiële beheersing neemt in belang af en risicobeheersing wordt belangrijker. Bijvoorbeeld strategische risico, te vermijden risico's, trends en ontwikkelingen. Tot op heden concentreerde de informatievoorziening zich op te vermijden risico's. Wij proberen trends, ontwikkelingen en strategische informatie meer op de agenda te zetten, om adequaat  te sturen.